Phê duyệt Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa gắn với phát triển dịch vụ du lịch
Uỷ ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định số 2259/QD-UBND ngày 03 tháng 6 năm 2024 phê duyệt đồ án Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa gắn với phát triển dịch vụ du lịch.
Vĩnh Lộc là huyện thuộc vùng đồng bằng sông Mã, nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Thanh Hóa. Trung tâm huyện lỵ cách thành phố Thanh Hóa 45km về phía Tây Bắc theo quốc lộ 45, cách thị xã Bỉm Sơn 40 km về phía Tây, theo quốc lộ 217. Huyện Vĩnh Lộc có diện tích 157,40 km², phía đông giáp huyện Hà Trung, phía Bắc giáp huyện Thạch Thành, phía tây giáp huyện Cẩm Thuỷ, phía nam giáp huyện Yên Định.
Huyện Vĩnh Lộc có sông Mã và sông Bưởi chảy qua, có đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 217 và quốc lộ 45 chạy qua, tạo điều kiện gắn Vĩnh Lộc với các lãnh thổ kinh tế trong và ngoài tỉnh, nhất là với thủ đô Hà Nội.
Vĩnh Lộc có tài nguyên du lịch phong phú. Toàn huyện có tới 14 di tích danh thắng được xếp hạng quốc gia, 50 di tích danh thắng được xếp hạng cấp tỉnh. Đặc biệt nơi đây có Thành Nhà Hồ – Di sản văn hóa thế giới và từng là kinh đô nước Đại Ngu dưới vương triều Hồ. Là nơi phát tích của 12 đời Chúa Trịnh, Vĩnh Lộc còn là nơi ẩn chứa nhiều truyền thuyết huyền thoại với những di chỉ khảo cổ nổi tiếng. Những danh nhân mà tên tuổi của họ đã đi vào lịch sử dân tộc như: Trần Khát Chân, Tống Duy Tân, Trịnh Khả…Vĩnh Lộc có nhiều làng nghề với những sản phẩm có giá trị, có nhiều lễ hội đặc sắc, nhiều trò chơi dân gian, nhiều món ăn độc đáo và nguồn lao động dồi dào. Vĩnh Lộc có nhiều thắng cảnh đẹp với những núi đá vôi độc đáo, trong đó đặc biệt là thắng cảnh động Tiên Sơn – Kim Sơn.
Danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn thuộc địa phận xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc tỉnh Thanh Hoá, cách Thành Nhà Hồ 25 km, cách thành phố Thanh Hoá 40 km. Nơi đây là hệ thống núi đá vôi và đầm lầy, có cảnh quan thiên nhiên đẹp, có các di tích lịch sử văn hóa và hệ thống nhiều hang động lớn có giá trị. Hiện nay tại đây còn lưu giữ được nhiều bài thơ của các bậc tao nhân mặc khách chép đề trên vách đá tại các hang động
Tên gọi Kim Sơn xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1511. Sau đó được nhắc lại lần thứ 2 vào năm 1555 khi Mạc Kinh Điển chỉ huy đưa quân vào Thanh Hoá đánh nhau với quân Lê- Trịnh. Cách động Kim Sơn chừng 1 km về phía Bắc theo đường bộ là động Tiên Sơn với không gian tự nhiên sống động thuộc núi Thung Vịnh. Đứng trên động có thể nhìn ra xung quanh một vùng phong cảnh sơn thủy hữu tình. Động Tiên Sơn là một hang động kỳ vĩ với những nhũ đá mang nhiều hình thù đặc sắc và đa dạng, khiến du khách phải sửng sốt khi được chiêm ngưỡng.
Với giá trị đặc sắc, khu vực núi Kim Sơn đã được công nhận là Danh lam thắng cảnh quốc gia năm 2009. Và địa điểm này đã được chọn là một trong những điểm đến tham quan du lịch quan trọng trong Tuyến du lịch sông Mã, các tuyến du lịch cộng đồng huyện Vĩnh Lộc và Di sản văn hóa thế giới Thành Nhà Hồ.
Trong những năm gần đây, lượng du khách đến với Danh lam thắng cảnh núi Kim Sơn, chùa Linh Ứng đã dần dần tăng lên theo từng năm, nhưng do hệ thống hạ tầng kỹ thuật còn hạn chế, các di tích và cảnh quan chưa có điều kiện tôn tạo, dịch vụ phục vụ du lịch còn đơn sơ lạc hậu, chất lượng phục vụ thấp và nghèo nàn, hoạt động du lịch còn nhiều thiếu thốn và diễn ra tự phát, đặc biệt là chưa thu hút được các dự án đầu tư bảo tồn di tích và kinh doanh du lịch… Do vậy, việc nghiên cứu lập Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Danh lam thắng cảnh quốc gia núi Kim Sơn, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa gắn với phát triển dịch vụ du lịch là vô cùng cần thiết, làm căn cứ pháp lý cho việc thu hút đầu tư bảo tồn, tôn tạo và phát triển du lịch bền vững.